Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 18 listopada 2024 r.

Sad Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Magdalena Niemiec
Ławnicy:	Jarosław Łysio Katarzyna Sołtysiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Monika Marchewka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2024 r. w K.

w sprawie z powództwa A. Z. (Z.)

przeciwko Zarządcy masy sanacyjnej (...) spółki akcyjnej w restrukturyzacji w W.
o przywrócenie do pracy

wniosku o zabezpieczenie powództwa

postanawia:

oddalić wniosek.

Ławnik Sędzia Ławnik

Katarzyna Sołtysiak Magdalena Niemiec Jarosław Łysio

Zdanie odrębne:

Nie zgadzam się z tym rozstrzygnięciem;

Uważam, że wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Ławnik Jarosław Łysio

Sygn. akt VII P 1640/24

Uzasadnienie postanowienia

z dnia 18 listopada 2024 roku

Powódka A. Z. pozwem z dnia 30 września 2024 roku domaga się przywrócenia jej do pracy w Centrali (...) S.A w restrukturyzacji, pozew złożono przeciwko zarządcy masy sanacyjnej tej spółki. Powódka w oparciu o art. 755 ¹§ 1 k.p.c. złożyła wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez nakazanie pozwanemu jej dalszego zatrudniania na dotychczasowym stanowisku aż do prawomocnego zakończenia sprawy, podnosząc, że objęta jest szczególną ochroną wynikającą z art. 32 ust 1 ustawy o związkach zawodowych. Na potwierdzenie powyższego dołączono do akt dokument w postaci uchwały KZ NR 10/2024 podjętej przez Komisję Zakładową (...) w Centrali (...) S.A. w dniu 3 lipca 2024 roku (por. k. 69). Strona powodowa wskazała, że nie prowadzono żadnych konsultacji związkowych, a w konsekwencji powództwo i wniosek o zabezpieczenie są w pełni uzasadnione.

Pozwana w toku postępowania zwróciła uwagę, że jest w trakcie postępowania sanacyjnego i w związku ze zwolnieniami grupowymi w ramach tegoż właśnie postępowania powódka nie podlega szczególnej ochronie na podstawie art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

Na rozprawie w dniu 18 listopada 2024 roku strona powodowa złożyła pismo do którego dołączyła kopie postanowień wskazujących w jej ocenie, iż Sądy uwzględniają wnioski o zabezpieczenie uznając, że pracownicy (...), która aktualnie pozostaje w restrukturyzacji są objęci szczególną ochroną z art. 32 ustawy o związkach zawodowych.

Pełnomocnik powódki zwrócił uwagę, że powódka jest członkiem organizacji związkowej (...) S.A. w restrukturyzacji Centrala. W dniu 14 lutego 2005 roku organizacje związkowe działające w (...) S.A. podpisały z pracodawcą Porozumienie w sprawie wzajemnych zobowiązań stron Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) zatrudnionych przez Zakłady (...) S.A. (k.25- 32). Porozumienie to obowiązywało w momencie wręczenia powódce wypowiedzenia umowy o pracę. Powódka wywodziła, że wypowiedzenie jej umowy o pracę było niezgodne z postanowieniami powyższego porozumienia, w tym w szczególności z § 5 ust.2. W ocenie strony powodowej ten akt prawa wewnętrznego zapewnił A. Z. dodatkową, umowną ochronę prawną pracownikom (...) S.A. pełniącym funkcje w organizacjach związkowych.

Strona pozwana nie zaprzeczyła, że powódka jest pracownikiem – członkiem organizacji związkowej upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy (tzw. działaczem związkowym). Nie zaprzeczono również twierdzeniu, że w trakcie wypowiedzenia umowy o pracę obowiązywało Porozumienie w sprawie wzajemnych zobowiązań stron Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) zatrudnionych przez Zakłady (...) S.A. Pozwana wywodziła, że szczególna ochrona powódki została wyłączona na podstawie art. 300 prawa restrukturyzacyjnego.

Spór w niniejszej sprawie nie dotyczył faktów a jedynie prawa – czy wszczęcie postępowania sanacyjnego skutkuje na mocy art. 300 prawa restrukturyzacyjnego wyłączeniem szczególnej ochrony pracownika - członka organizacji związkowej przed rozwiązaniem stosunku pracy.

Podstawą żądania wniosku był art. 755 ⁵ § 1 k.p.c., zgodnie z którym w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, sąd na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania udzieli zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Treść tego przepisu jednoznacznie wskazuje, że jeżeli pracownik nie jest objęty szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy nie posiada uprawnienia do złożenia wniosku o zabezpieczenie powództwa. Taki wniosek wówczas podlega oddaleniu.

Szczególną ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy są objęci w szczególności tzw. działacze związkowi. Ochroną tą są oni objęci na podstawie art. 32 ust 1 ustawy o związkach zawodowych zgodnie, z którym pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może:

1) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,

2) zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową, o której mowa w pkt 1

- z wyjątkiem przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także jeżeli dopuszczają to przepisy odrębne.

Jasno zatem wynika z treści tego przepisu, że ochrona szczególna działaczy związkowych mimo konstytucyjnie zagwarantowanej wolności zrzeszania się w związkach zawodowych (art. 59 Konstytucji) nie ma charakteru absolutnego. Ustawodawca dopuszcza w niektórych sytuacjach możliwość rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem upoważnionym do reprezentacji związku zawodowego. Jest to z całą pewnością możliwe w sytuacji likwidacji pracodawcy oraz w przypadku ogłoszenia jego upadłości, ale także wówczas, gdy dopuszczają to odrębne przepisy. W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę takim właśnie „odrębnym przepisem” jest art. 300 ustawy Prawa restrukturyzacyjnego, zgodnie z którym otwarcie postępowania sanacyjnego wpływa na stosunki pracy i wywołuje w zakresie praw i obowiązków pracowników i pracodawcy takie same skutki, jak ogłoszenie upadłości, przy czym uprawnienia syndyka wykonuje zarządca. Skutkiem otwarcia sanacji jest zatem tak jak w sytuacji, gdy ogłaszana jest upadłość, wyłączenie ochrony działaczy związkowych, o której mowa w art. 32 ustawy o związkach zawodowych. W ocenie Sądu m.in. taki właśnie był cel tej regulacji prawnej. Nie można tracić z pola widzenia, że postepowanie sanacyjne jest postępowaniem o wszczęciu którego decyduje Sąd i jest jedynym z czterech rodzajów restrukturyzacji, które najgłębiej ingeruje w strefę zarządzania przedsiębiorstwem, a przy tym jedyne, które daje pozasądowemu organowi, czyli zarządcy masy sanacyjnej, tak daleko idące uprawnienia, by realizować cel postępowania wskazany w art. 3 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, tj. uniknięcia ogłoszenia upadłości dłużnika. Zarządca wykonujący obowiązki i uprawnienia pracodawcy musi dbać przede wszystkim o interesy pracodawcy, tak by w przyszłości ograniczyć zadłużenie przedsiębiorstwa i by docelowo jego funkcjonowanie na zasadach rynkowych było w ogóle możliwe. Zwykle oznacza to de facto ochronę tylko części miejsc pracy, gdyż bez podjęcia działań sanacyjnych zadłużone przedsiębiorstwo musiałoby upaść. Tym samym nie jest istotny interes poszczególnych pracowników, lecz podjęcie działań, w tym radyklanych zmierzających do ograniczenia zatrudnienia, bez obostrzeń wynikających z kodeksu pracy. Prowadzenie restrukturyzacji przy pełnym stosowaniu ograniczeń wynikających z kodeksu pracy zwykle nie byłoby możliwe, stąd też wolą ustawodawcy w ocenie Sądu było to, by w przypadku wszczęcia wobec przedsiębiorcy postępowania sanacyjnego dać zarządcy pełną swobodę w podejmowaniu działań naprawczych. Oczywiście działania te muszą podlegać kontroli Sądu. W wypadku uznania, że wypowiedzenie stosunku pracy nie miało obiektywnego uzasadnienia pracownikowi, było pozorne albo było przejawem dyskryminacji pracownikowi, któremu wypowiedziano stosunek pracy przysługuje prawo odwołania do Sądu i żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania (art. 45 ust 1 k.p.). Reprezentujący pracodawcę zarządca masy sanacyjnej nie musi jednak prowadzić konsultacji związkowych o których mowa w art. 38 k.p, ma prawo złożyć wypowiedzenie pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, może złożyć wypowiedzenie pracownikowi w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a także działaczowi związkowemu (art. 41 ¹ § 1 k.p. w zw. z art. 38, 39, 41, 32 ust 1 ustawy o związkach zawodowych przy uwzględnieniu art. 300 prawa restrukturyzacyjnego). Wyłączenie tych przepisów ma na celu sprawniejsze przeprowadzenie restrukturyzacji. Odmienna interpretacja niweczyłaby w ocenie Sądu rozpoznającego wniosek cel prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego, tj. zapobieżenie upadłości przedsiębiorcy. W konsekwencji należy uznać, że w sytuacji wszczęcia postępowania sanacyjnego przepis art. 755 ⁵ § 1 k.p.c. w ogóle nie będzie miał zastosowania i dlatego wniosek o zabezpieczenie oparty na tej regulacji prawnej podlega oddaleniu.

Nie ma racji także strona powodowa, że zapis §5 ust 2 Porozumienia w sprawie wzajemnych zobowiązań stron Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników zatrudnionych przez Zakłady (...) S.A. należy rozumieć w ten sposób, że z woli pracodawcy pracownik został objęty jakąś dodatkową pozaustawową ochronę. Przepis ten stwierdza jedynie, że pracownicy (...) S.A. pełniący funkcje w strukturach zakładowych organizacji związkowych podlegają ochronie zgodnie z ustawą z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych. To właśnie na mocy art. 32 ust 1 ustawy o związkach zawodowych ochrona szczególna działaczy związkowych jest wyłączona, jeżeli przepis szczególnych tak stanowi. Akt prawa wewnętrznego jakim jest porozumienie, na które się powołuje strona powodowa, przyznaje działaczom związkowym dokładnie taką samą ochronę jaka wynika z przepisów ustawy (ani nie większą, ani nie mniejszą).

Na marginesie należy nadmienić, że Sąd nie jest związany orzeczeniami innych Sądów w analogicznych sprawach, tym bardziej, że żadne z przedstawionych przez stronę powodową orzeczeń nie jest prawomocne. Ponadto tylko Sąd Rejonowy Lubin – Zachód w Lublinie odniósł się w uzasadnieniu postanowienia o zabezpieczeniu do zapisów art. 300 ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Przedstawiona tam argumentacja nie jest jednak przekonywująca, bo także art. 32 ust 1 ustawy o związkach zawodowych wyłącza szczególną ochronę nie tylko w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, ale także wtedy, gdy dopuszczają to „odrębne przepisy”.

W tym stanie rzeczy Sąd oddalił wniosek o zabezpieczenie, o czym orzeczono w składzie jednego sędziego i dwóch ławników zgodnie ze stanowiskiem Sądu Okręgowego w Katowicach zajętym w sprawie o sygn. akt: X Pz 21/24.

Ławnik Sędzia Ławnik

Katarzyna Sołtysiak Magdalena Niemiec Jarosław Łysio