Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach

POSTANOWIENIE

Dnia 18 listopada 2024 r.

Sad Rejonowy Katowice – Zachód w Katowicach VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia Magdalena Niemiec
Ławnicy:	Jarosław Łysio Katarzyna Sołtysiak
Protokolant:	sekretarz sądowy Monika Marchewka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2024 r. w K.

w sprawie z powództwa A. Z. (Z.)

przeciwko Zarządcy masy sanacyjnej (...) spółki akcyjnej w restrukturyzacji w W.
o przywrócenie do pracy

wniosku o zabezpieczenie powództwa

postanawia:

oddalić wniosek.

Ławnik Sędzia Ławnik

Katarzyna Sołtysiak Magdalena Niemiec Jarosław Łysio

Zdanie odrębne:

Nie zgadzam się z tym rozstrzygnięciem;

Uważam, że wniosek zasługiwał na uwzględnienie.

Ławnik Jarosław Łysio

Zdanie odrębne ławnika Jarosława Łysio

do postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach

z dnia 18 listopada 2024 r., sygn. akt VII P 1640/24

Uważam, że wniosek powódki, będącej pracownikiem, którego trwałość stosunku pracy podlega szczególnej ochronie jako działacza związkowego, w zakresie udzielenia zabezpieczenia, zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 730 ¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1568, zwanej dalej: „k.p.c.”) udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Natomiast zgodnie z art. 730 § 2 zd. pierwsze k.p.c., sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.

Wprawdzie użycie przez ustawodawcę sformułowania „może” w art. 730 § 2 k.p.c. wskazuje na dyskrecjonalny charakter decyzji sądu w zakresie udzielenia zabezpieczenia, to jednak w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego, wywodzonej z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm., zwanej dalej: „Konstytucją RP”), której istotą jest urzeczywistnianie sprawiedliwości społecznej, sąd w sytuacji niemalże pewnej zasadności roszczenia powinien zabezpieczenia udzielić. Realizacja wskazanej zasady wymaga bowiem, aby przepisy proceduralne były stosowanew sposób służący ochronie praw podmiotowych strony, zwłaszcza w przypadku, gdy brak zabezpieczenia mógłby prowadzić do poważnego uszczerbku w jej prawach.

Roszczenie na etapie postępowania zabezpieczającego jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje prima facie. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza, że bez szczegółowego analizowania wszystkich możliwych aspektów faktycznych i prawnych sprawy, istnieje duże prawdopodobieństwo, że na podstawie przedstawionych przez wnioskodawcę faktów popartych dowodami lub innymi środkami, które nie są dowodami w rozumieniu k.p.c., uprawnionemu dane roszczenie przysługuje. Natomiast jeśli chodzi o interes prawny, to wskazać należy, że stosunek pracy jest nie tylko źródłem dochodów, ale także kluczowym elementem stabilności życiowej pracownika. Tym samym nagłe lub bezprawne rozwiązanie umowy o pracę narusza tę stabilność, narażając pracownika na trudności w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Przesłanki udzielenia zabezpieczenia – uprawdopodobnienie roszczenia i występowanie interesu prawnego – istnieją w rozpoznawanej sprawie.

Zgodnie z art. 59 Konstytucji RP, związki zawodowe podlegają ochronie jako podmioty realizujące prawo do zrzeszania się i obrony interesów pracowniczych. Ta ochrona obejmuje także przedstawicieli związkowych, co znajduje odzwierciedlenie w art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 854, dalej zwanej: „u.z.z.”). Celem ochrony działaczy związkowych jest zagwarantowanie im niezależności
w wykonywaniu funkcji, po to, aby zapewnić związkowi zawodowemu rzeczywistą niezależność od pracodawcy oraz stworzenie realnych możliwości aktywnego działania na rzecz i w interesie pracowników.

Niezależnie od powyższego, art. 9 Konstytucji RP nakłada na Rzeczpospolitą Polską obowiązek przestrzegania wiążącego prawa międzynarodowego, w tym umów międzynarodowych. Tym samym Polska jest zobowiązana do realizacji postanowień Konwencji nr 135 dotyczącej ochrony przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach
i przyznania im ułatwień, przyjętej w Genewie dnia 23 czerwca 1971 r. (Dz.U. Nr 39 z 1977 r., poz. 178, zwanej dalej: „Konwencją nr 135 Międzynarodowej Organizacji Pracy”), która
w art. 1 nakłada na państwa-strony obowiązek ochrony przedstawicieli pracowników,
w szczególności przed działaniami dyskryminacyjnymi oraz zwolnieniem ich w związku
z pełnionymi funkcjami.

Wskazówki interpretacyjne w tym zakresie daje ponadto Zalecenie nr 143 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące ochrony przedstawicieli pracowników
w przedsiębiorstwach i przyznania im ułatwień, przyjęte w Genewie 23.06.1971 r. (zwane dalej: „Zaleceniem nr 143 Międzynarodowej Organizacji Pracy”). Choć nie jest ono formalnie wiążącym źródłem prawa międzynarodowego ani polskiego porządku prawnego, to autorytet Międzynarodowej Organizacji Pracy i fakt, iż wskazane Zalecenie czerpie z wiedzy najwybitniejszych ekspertów i doświadczeń międzynarodowych, nadają mu wysoką wartość merytoryczną i praktyczną.

W świetle art. 9, art. 91 oraz art. 59 Konstytucji RP, jak również w kontekście ochrony wynikającej z art. 32 ust. 1 u.z.z., godzi się podzielić pogląd, że art. 300 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1428, zwanej dalej: „prawem restrukturyzacyjnym”), nie uchyla ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy działaczy związkowych w sytuacji, gdy pracodawca został objęty postępowaniem sanacyjnym. Analiza przepisów krajowych, międzynarodowych standardów ochrony praw pracowniczych oraz celów postępowania sanacyjnego wskazuje jednoznacznie, iż przeciwna interpretacja art. 300 prawa restrukturyzacyjnego byłaby sprzeczna z systemem prawa oraz zasadami konstytucyjnymi.

Postępowanie sanacyjne bowiem, zgodnie z definicją zawartą w prawie restrukturyzacyjnym, ma na celu umożliwienie dłużnikowi (pracodawcy) poprawy sytuacji ekonomicznej i kontynuację działalności. W przeciwieństwie do postępowania upadłościowego i likwidacyjnego, sanacja nie prowadzi do zakończenia działalności podmiotu, lecz do jego uzdrowienia. Cel ten znajduje wyraz w art. 3 prawa restrukturyzacyjnego, który stanowi, że restrukturyzacja ma na celu ochronę przed likwidacją przedsiębiorstwa i umożliwienie jego dalszego funkcjonowania.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 300 prawa restrukturyzacyjnego otwarcie postępowania sanacyjnego wpływa na stosunki pracy i wywołuje w zakresie praw
i obowiązków pracowników i pracodawcy takie same skutki, jak ogłoszenie upadłości, przy czym uprawnienia syndyka wykonuje zarządca. Jednakże z przepisu tego nie godzi się odczytywać normy, która prowadziłaby do naruszenia zasad ochrony działaczy związkowych, wynikających z przepisów międzynarodowych i u.z.z. W tym kontekście należy zauważyć, że art. 300 prawa restrukturyzacyjnego nie wyłącza wprost stosowania art. 32 ust. 1 u.z.z., co oznacza, że ochrona działaczy związkowych obowiązuje również w toku postępowania sanacyjnego.

Konwencja nr 135 Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz Zalecenie nr 143 Międzynarodowej Organizacji Pracy podkreślają, iż państwa-strony są zobowiązane zapewnić przedstawicielom pracowników ochronę przed zwolnieniem lub innymi działaniami dyskryminacyjnymi wynikającymi z ich działalności związkowej. Przepisy wskazanej wyżej Konwencji stanowią lex specialis w stosunku do ogólnych regulacji dotyczących stosunków pracy, co oznacza, że ich stosowanie nie może być uchylone w drodze przepisów krajowych,
w tym art. 300 prawa restrukturyzacyjnego.

Ochrona działaczy związkowych ma charakter trwały i nie może podlegać zawieszeniu w przypadku restrukturyzacji, której celem jest kontynuacja działalności gospodarczej pracodawcy. Naruszenie tej ochrony prowadziłoby de facto do osłabienia pozycji związków zawodowych i ich zdolności do reprezentacji interesów pracowników, co pozostaje
w sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami demokratycznego państwa prawa
i sprawiedliwości społecznej.

Z tych wszystkich względów stoję na stanowisku, że wniosek powódki o udzielenie zabezpieczenia winien podlegać uwzględnieniu.

ławnik

Jarosław Łysio